อาหารเหนือเป็นอาหารพื้นเมืองของภาคเหนือของประเทศไทย มีลักษณะเด่นคือ รสชาติเข้มข้น เผ็ดร้อน และใช้เครื่องเทศหลากหลายชนิด สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของชาวล้านนาที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน
อาหารเหนือยอดนิยมที่เป็นที่รู้จักกันดี ได้แก่
- ข้าวซอย เป็นอาหารจานเดียวที่มีลักษณะคล้ายก๋วยเตี๋ยวน้ำตก เส้นข้าวซอยทำจากแป้งสาลี ราดด้วยน้ำแกงกะทิและเครื่องเทศ ใส่เนื้อสัตว์ เช่น ไก่ หมู หรือเนื้อวัว
- ขนมจีนน้ำเงี้ยว เป็นอาหารจานเดียวที่มีลักษณะคล้ายก๋วยเตี๋ยวน้ำตก เส้นขนมจีนทำจากแป้งข้าวเจ้า ราดด้วยน้ำแกงเห็ดเผาะและเครื่องเทศ ใส่เนื้อสัตว์ เช่น ไก่ หมู หรือเนื้อวัว
- น้ำพริกหนุ่ม เป็นน้ำพริกชนิดหนึ่งที่มีส่วนผสมของพริกหนุ่ม ถั่วเน่า หอมแดง กระเทียม มะเขือเทศ ปรุงรสด้วยน้ำปลา น้ำตาลปี๊บ และผงชูรส นิยมรับประทานกับผักสด เช่น ผักกาดหอม ผักชี แตงกวา
- แกงฮังเล เป็นแกงที่มีลักษณะข้น เข้มข้น ใส่เนื้อสัตว์ เช่น ไก่ หมู หรือเนื้อวัว ต้มกับเครื่องเทศและกะทิ นิยมรับประทานกับข้าวสวยร้อน ๆ
- ไส้อั่ว เป็นอาหารที่ทำจากเนื้อหมูสับ ผสมกับเครื่องเทศ เช่น พริก หอมแดง กระเทียม เกลือ นำไปยัดไส้ในไส้หมูแล้วย่างจนสุก นิยมรับประทานกับข้าวเหนียวหรือจิ้มกับน้ำพริก
นอกจากนี้ อาหารเหนือยังมีเมนูอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น แกงโฮะ แกงแค แกงขนุน แกงผักหวาน แกงจืดหน่อไม้ แกงเขียวหวาน แกงเผ็ด แกงเลียง น้ำพริกอ่อง น้ำพริกหน่อไม้ น้ำพริกอ่องไก่ น้ำพริกพริกหนุ่ม แกงเห็ดถอบ แกงฮังเลขาหมู แกงฮังเลเนื้อ แกงฮังเลไก่ แกงฮังเลหมูสับ แกงฮังเลเห็ด ไส้อั่วเนื้อ ไส้อั่วหมู ไส้อั่วไก่ ไส้อั่วเห็ด ไข่ป่าม แคบหมู แกงแคเนื้อ แกงแคหมู แกงแคไก่ แกงแคเห็ด แกงฮังเลเนื้อ แกงฮังเลหมู แกงฮังเลไก่ แกงฮังเลเห็ด แกงฮังเลขาหมู แกงฮังเลหมูสับ แกงฮังเลลูกชิ้น แกงฮังเลเต้าหู้ แกงฮังเลผัก แกงฮังเลรวม แกงฮังเลประยุกต์ แกงฮังเลหม้อไฟ แกงฮังเลหม้อดิน แกงฮังเลหม้อแกง แกงฮังเลหม้อหุงข้าว แกงฮังเลหม้อทอดไร้น้ำมัน เป็นต้น
อาหารเหนือเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมันที่ดีต่อร่างกาย นิยมรับประทานกันในครอบครัวหรือในงานเทศกาลต่าง ๆ ของชาวล้านนา